- Door Sven Waterlander
- Leestijd: 5 minuten
- Laatst aangepast op maandag, 15 januari 2024
Sausklaar stucwerk
De belangrijkste reden dat wij ooit zijn gestopt met het aanbieden van latex spuiten als aparte pakketvorm is de kwaliteit van andermans stucwerk. Of beter gezegd, het gebrek aan kwaliteit van andermans stucwerk.
Zeker in deze tijd waarin er een enorm tekort is aan echte vaklieden is voorzichtigheid geboden. De kwaliteit stucwerk laat vaak te wensen over. Deels misschien veroorzaakt door de keuze voor een goedkope stukadoor. Er is vaak meer aan de hand dan “even wat oneffenheden van het stucwerk bijwerken.” Iets als bobbels in nieuw stucwerk kan simpelweg niet door de beugel. Maar elke stukadoor heeft zo zijn eigen visie op ‘sausklaar’ stucwerk. Eén ding is zeker: het gaat relatief gezien het vaakst mis bij partijen die zelf niet op hoog niveau airless latexverf spuiten.
Wat betekent sausklaar stucwerk precies?
Als we puur het woord ontleden blijven er twee delen over. ‘Saus,’ het enkelvoud van sausen ook wel schilderen genoemd. En ‘klaar,’ ook wel gereed. Sausklaar betekent dus niks anders dan ‘schilder gereed’, de wand is klaar om geschilderd te worden. De wand is glad, egaal en vrij van oneffenheden.
Wat zijn de normen van sausklaar stucwerk?
Als we de officiële reglementen (zie tabel) vanuit het TBA (Technisch Bureau Afbouw) er even bij halen zijn er een aantal kwaliteitsgroepen, hier zijn er 6 in totaal van. Wij focussen ons even op de twee kwalitatief hoogste groepen, groep 0 en groep 1. En dan voornamelijk of het een glad en egaal oppervlak is. De vlakheidstolerantie laten we even voor wat het is. Dit is minder van belang, het verschil tussen de twee is in principe na afwerking met het blote oog niet zichtbaar. Tenzij het echt niet vlak is zoals golvend stucwerk. Groep 0 en 1 vallen beide onder de noemer ‘sausklaar’ maar herbergen toch andere beoordelingscriteria. We citeren even uit de reglementen van het TBA.
Groep 0
“Glad oppervlak, verkregen door het aanbrengen van een één- of meerlaagssysteem, waaraan zeer hoge visuele en functionele eisen worden gesteld en dat naderhand kan worden voorzien van een glanzend (zijde-/hoogglans), handmatig of mechanisch aangebracht, afwerksysteem.”
Groep 1
“Glad oppervlak waaraan hoge visuele en functionele eisen worden gesteld en dat naderhand kan worden voorzien van een mat afwerksysteem, vinylbehang, een glasvlies versterkt verfsysteem of een fijne sierpleister met een korreldikte tot 1 mm.”
Extreem gladde wanden in uw nieuwbouwwoning?
Stucwerk niet glad
Groep 1 is dus geschikt voor een mat afwerksysteem, bijvoorbeeld Latex of muurverf. Eigenlijk zou groep 1 dus voldoende moeten zijn voor latex verfspuitwerk. Toch prefereren wij persoonlijk Groep 0. Waarom? Bij het genoemde matte afwerksysteem wordt geen onderscheid gemaakt tussen latex verf spuiten of ouderwets rollen. Een roller geeft een grovere en minder nette structuur dan het airless verfspuitwerk. Met de roller maskeer je dus veel beter kleine oneffenheden op het stucwerk dan met de verfspuit. Groep 0 noemen wij dan ook liever ‘spuitklaar’. Helaas is dit geen vaste term zoals ‘sausklaar’ dat wel is. Logisch dus dat de meeste stukadoors niet aan dit credo voldoen, dit is te begrijpen. Vervelend genoeg hebben veel stukadoors al grote moeite om aan de kwaliteit van Groep 1 te voldoen.
Verantwoordelijkheid bij sausklaar stucwerk?
De stukadoor is altijd verantwoordelijk voor het dunpleister– of stucwerk (de onderlaag). Pas vanaf het moment dat de schilder de afwerkingslaag gaat aanbrengen neemt deze de verantwoordelijkheid eigenlijk over, zie het citaat hieronder uit de TBA reglementen.
“Ter voorkoming van conflictsituaties over de esthetische eisen die de opdrachtgever aan het werk kan stellen, is het bij Groep 0 en 1 verplicht een proefvlak te benoemen. Voor de overige groepen is het raadzaam een proefvlak te benoemen als referentie voor de overeengekomen werkzaamheden. Indien er geen proefvlak is overeengekomen dient de beoordeling plaats te vinden door een onafhankelijk ter zake kundige. Om bij Groep 0 de hechting van het afwerksysteem te kunnen garanderen dient het gehele oppervlak geschuurd te worden door degene die het afwerksysteem aanbrengt. Bij Groep 1, het aanbrengen van een mat afwerksysteem, dienen plaatselijke (opliggende) onregelmatigheden te worden weggeschuurd door degene die het afwerksysteem aanbrengt.”
Wenst u een team vrolijke stucspecialisten bij u op visite?
Stucwerk schilderen
De laatste zin uit het citaat hierboven leert ons dus dat degene die het stucwerk gaat schilderen (lees; het afwerksysteem aanbrengt) het oppervlak dient te ontdoen van alle oneffenheden. Oftewel, na acceptatie van de schilder is deze verantwoordelijk na het stucwerk schilderen. Op zich logisch en zolang de kwaliteit goed is zelfs geen enkel probleem. Het stucwerk nalopen op kleine oneffenheden voor het schilderen hoort nu eenmaal bij het werk van de schilder. Het wordt pas een probleem wanneer de desbetreffende stukadoor prutswerk heeft afgeleverd of mensen laten een behangklare muur verven. Hele wanden nalopen of zelfs in zijn geheel van een nieuwe pleisterlaag voorzien hoort niet bij het werk van de schilder. En dit is nu exact de reden waarom wij als Wandgrimeurs.nl geen stucwerk van andere partijen latex spuiten. En het is zelfs de hoofdreden waarom wij ooit gestart zijn met het aanbieden van totaalpakketten waar het stucen, het stucwerk kitten en latex spuiten in één scherp geprijsd pakket zitten. Zodat mocht er zich onverhoopt toch een kwaliteitsprobleem voordoen (wat overigens nooit voorkomt) er maar één partij de verantwoordelijkheid draagt.
Supersnel gladde en witte wanden zonder gedoe?
Strijklicht stucwerk
Wat betekent strijklicht eigenlijk? Strijklicht is licht dat parallel langs een wand of plafond strijkt (schijnt). Door op deze manier verlichting te positioneren zal elke oneffenheid op een oppervlak zichtbaar worden. De beoordelingscriteria van het TBA schrijft voor dat stucwerk beoordelen met behulp van strijklicht niet geoorloofd is. Door wanden of plafonds aan te lichten met strijklicht zal er namelijk altijd iets zichtbaar zijn in de vorm van een kleine oneffenheid. Vanuit de schildersbranche wordt aangegeven dat wanden en/of plafonds moeten worden beoordeeld op 1 meter afstand met ‘normale’ verlichting. Hoe sterker de lichtbron, hoe meer er zichtbaar zal zijn. Ook bepaalde lichtinval van buiten kan ervoor zorgen dat bepaalde oneffenheden zichtbaar worden. Een ochtendzon kan bijvoorbeeld weer een heel ander beeld geven dan een avondzon. Toch worden dit soort kleine ‘onzichtbare’ oneffenheden door sommige stukadoors wel eens verward met ordinair prutswerk.
Waarom komt er regelmatig kwaliteitsverschil bij het sausklaar stucen voor?
Dat is gissen maar er zijn wel een aantal scenario’s denkbaar. Het is een beetje vergelijkbaar met het kip en ei-verhaal.
1. Als de stukadoor niet het hoogst haalbare resultaat nastreeft hanteert deze waarschijnlijk een lage prijs. Door de lage prijs raakt hij niet gemotiveerder om dagelijks de hoogste kwaliteit sausklaar stucwerk te produceren. Onbewust wordt hij makkelijker tot het moment dat hij het niet eens meer doorheeft of hij aan het sausklaar stucen is. Zeker gezien de stukadoor zelf niet de vervolgstap uitvoert, het schilder- of latex spuitwerk. Waarschijnlijk wordt de stukadoor in dit verhaal ook nooit op zijn tekortkomingen geattendeerd of hij draait de boel om en geeft als reden ‘dat de kwaliteit van het stucwerk naar behoren is voor de prijs is die ervoor betaald is’. Die laatste opmerking zou natuurlijk omgekeerde wereld zijn.
2. Een andere reden is dat de stukadoor misschien te veel hooi op zijn vork neemt door te veel in een te korte tijd wil doen. Mede veroorzaakt door een te volle agenda waardoor hij gewoon niet de aandacht aan het stucwerk kan geven om het kwalitatief echt top te maken. Dit gebeurt helaas aan de lopende band.
Duidelijke afspraken over het stucwerk
Het gevolg van beide scenario’s kan zijn dat het sausklare stucwerk meer het predikaat ‘behangklaar’ verdient. Op zich niks mis mee, zolang het ook de bedoeling was om behangklaar stucwerk af te leveren en hier van tevoren duidelijke afspraken over zijn gemaakt. Voor schilderen of verfspuiten is dit echter niet geschikt. Je zal het stucwerk dan eerst weer sausklaar moeten maken.
Bestaan er dan helemaal geen goede stukadoors?
Natuurlijk wel. Maar ook de beste stukadoor kan wel eens een mindere dag hebben. We mogen dan ook geen wonderen verwachten van een stukadoor of latexspuiter. Als je echt goed zoekt zal er na oplevering altijd een kleine oneffenheid, krasje of een butsje te vinden zijn. Ondanks dat de vakman de hoogste kwaliteit nastreeft blijft het handwerk. Stukadoors en latexspuiters zijn mensen, geen machines.
Hoogste kwaliteit kant-en-klare wanden en plafonds?
Veelgestelde vragen
In de kern is sausklaar stucwerk stucwerk dat direct klaar is om ‘gesaust'(geschilderd) te worden. Het is echter een begrip wat door het TBA wordt afgeraden om te gebruiken. De term insinueert ten onrechte dat het stucwerk ook daadwerkelijk klaar is. Een schilder heeft hierbij namelijk nog altijd de taak om kleine oneffenheden weg te werken, dit geeft voer voor discussie. Zelf spreken wij liever over spuitklaar, een gradatie hoger dan sausklaar.
Zoals eerder in het blog beschreven bestaat het woord sausklaar uit twee delen. ‘Saus,’ het enkelvoud van sausen ook wel schilderen genoemd. En ‘klaar,’ ook wel gereed. Sausklaar betekent dus niks anders dan ‘schilder gereed’, de wand is klaar om geschilderd te worden. De wand is glad, egaal en vrij van oneffenheden.
We spreken over sausklaar opleveren indien een woning wordt opgeleverd met wanden en/of plafonds die direct klaar zijn om geschilderd te worden. Vaak betreft het een extra optie waar u voor kunt kiezen tijdens de bouwfase? Ons advies, kies hier niet voor. U betaald teveel en de kwaliteit is over het algemeen om te huilen. Meer weten? Lees ons blog nieuwbouw stucen.
De term sausklaar is een breed begrip wat niet is afgekaderd ondanks bestaande kaders. In het algemeen spreken we over groep 1 of klasse B. De praktijk leert ons dat elke stukadoor hier zijn eigen waarheid op nahoudt. In onze ogen ligt de lat iets hoger. Wij spreken van spuitklaar. Hierbij hebben we het over groep 0 of klasse A.
Bij de vlakheidstolerantie is het belangrijk om het resultaat te beoordelen op het type stucwerk gecombineerd met de klasse van dat type stucwerk. Bij dunpleister doet de vlakheid bijvoorbeeld niet ter zake aangezien er met de ondergrond wordt ‘mee gesmeerd’. Bij sausklaar traditioneel stucwerk groep 1 mag er op twee meetpunten van één meter afstand 2 mm verloop in zitten. Op twee meter afstand mag dit 5 mm zijn.