- Door Sven Waterlander
- Leestijd: 5 minuten
- Laatst aangepast op maandag, 15 januari 2024
Fermacell, de nieuwbouw hel!
Voor aannemers een wereldproduct, voor nieuwbouweigenaren een ramp. De fermacell platen kom je in zo’n beetje elke nieuwbouwwoning tegen, voornamelijk vanwege zijn geluidsisolerende, brandwerende en brandvertragende eigenschappen. Dit, in combinatie met de wettelijke brandregelgeving in nieuwbouwwoningen, maakt fermacell tot een wereldproduct voor aannemers. Waarom is het dan een spreekwoordelijke hel voor nieuwbouweigenaren? De stelling klinkt misschien licht overdreven maar als we het hebben over scheurvorming bij nieuwbouw stucen is hij dat zeer zeker niet.
Wat zijn fermacell platen?
Sinds begin jaren zeventig produceert het van origine Duitse Fermacell gipsvezelplaten. De gipsvezelplaten bestaan uit gerecycled papier, gips en water zonder toevoeging van lijm. De platen hebben vele goede eigenschappen zoals de eerder genoemde geluidsisolatie en brandwerendheid. Maar ook vochtbestendigheid en vochtregulatie zijn gunstige eigenschappen van de platen. En juist die vochtregulatie maakt de platen om scheurtechnische redenen iets minder populair.
Scheurvorming in nieuwbouw door fermacell
Laten we vooropstellen dat de kans op scheurvorming in nieuwbouwwoningen sowieso aanwezig is. En dat uiteraard niet alle scheuren aan fermacell platen toe te schrijven zijn. Toch zorgen deze platen op de plekken waar ze zijn geplaatst wel degelijk voor een hoger risico op scheuren. Je komt ze vaak tegen aan de binnenkant van de voor- en achtergevel van rijwoningen of appartementen. Het hogere risico op scheuren komt voornamelijk door 2 oorzaken. 1. de vochtregulatie van de fermacell platen zelf en 2. de vochtregulatie van de, veelal houten, constructie daarachter.
We citeren even vanaf de website van Fermacell zelf. “Ze nemen overtollig vocht op en geven het vertraagd weer af wanneer de lucht in de ruimte droog is”.
Super, dit klinkt geweldig want dit houdt in dat de platen ademen en zo bevorderen ze dus een gezonder leefklimaat. Dat klopt inderdaad, maar als materialen vocht absorberen, vasthouden en weer afgeven betekent dit ook dat ze uitzetten en inkrimpen. Met scheurvorming in hoeken en tussen de platen tot gevolg. Extra vervelend is dat de (veelal gebruikte) houten constructie daarachter eigenlijk exact hetzelfde doet. Dat betekent dus dat de totale constructie de platen en het hout daarachter uitzet en inkrimpt. En dit hoeft niet eens gelijktijdig te gebeuren. Dat komt scheurvorming niet ten goede. Oké, en nu? Is er een oplossing voor? Een directe oplossing niet zozeer, het materiaal en de constructie zit er nu eenmaal. Hoe kan je de platen dan het beste afwerken?
Uw nieuwbouw binnen één week gestuct en geschilderd?
Fermacell platen stucen
In principe zou elke wandafwerking kunnen op fermacell, dus fermacell stucen kan op zich ook prima. Maar of je de platen nu van traditioneel stucwerk, dunpleister, spackspuitwerk of vliesbehang voorziet, de ondergrond met de bijbehorende kans op scheurvorming blijft hetzelfde. Het is voor de stuc varianten hoe dan ook verstandig om alle naden waar twee platen samenkomen te voorzien van wapeningsgaas. Op de uitwendige hoeken kunnen over het wapeningsgaas het beste verzinkte stucprofielen geplaatst worden. Vervolgens dienen de profielen te worden afgesmeerd met een gips- of hechtmortel.
Voor renovlies is wapeningsgaas niet nodig, het behang zelf fungeert al als wapeningsgaas. Bij alle wandafwerkingen is het zaak om inwendige hoeken in te snijden om zo ‘een gecontroleerde scheur’ aan te brengen. Deze insnede dient als plek waar drukverschillen zich gecontroleerd tot uiting kunnen brengen en wordt voor het latex spuiten of rollen voorzien van een overschilderbare acrylaatkit. Door op deze manier te werk te gaan wordt de kans op scheurvorming bij fermacell platen sterk verminderd. Daarentegen is de kans op scheurvorming bij fermacell nog steeds een stuk groter dan bij ieder andere ondergrond. Vooral bij uitwendige hoeken is de kans dat de hoekprofielen ‘er uitgedrukt’ worden door de fermacell constructie altijd aanwezig. Het lastige is dat deze constructie eigenlijk nooit echt stopt met ‘werken’.
Garantie op scheuren bij fermacell?
Conclusie
Zoals bij eerdere alinea’s aangegeven kunnen fermacell platen prima voorzien worden van een wandafwerking als stucwerk, dunpleister, spackspuitwerk of renovliesbehang. Maar het blijven op het gebied van scheuren lastige platen. Ook al worden er de juiste keuzes gemaakt om scheuren drastisch te verminderen, de kans blijft aanwezig. En de kans op scheurvorming is simpelweg iets groter dan op veel andere plaatsen in uw nieuwbouw- of renovatiewoning.
Toch is er nog een andere optie die de kans op scheurvorming bij fermacell platen verder kan reduceren. Een optie die maar zelden tot nooit wordt uitgevoerd omdat mensen er zich niet van bewust zijn of dat er simpelweg geen tijd meer voor is. Welke optie is dit dan? Voordat we ons hier verder over uitweiden maken we eerst even de vergelijking tussen twee type materialen.
Samen binnen 1 minuut uw project berekenen?
Fermacell vs gipsplaten
Om een goede vergelijking tussen de platen kunnen maken moeten we weten uit welke bestanddelen ze bestaan en welke eigenschappen ze hebben. Fermacell hebben we al eerder behandeld en daarvan weten we dus dat de platen bestaan uit gerecycled papier, gips en water. De voornaamste eigenschappen zijn geluidsisolerend, brandwerend en een goede vochtregulering. Tevens zijn het dermate sterke platen dat er in principe geen houten plaat ter versteviging meer achter geplaatst hoeft te worden. Dit in tegenstelling tot zijn concurrent.
De gipsplaten, stucplaten of de gipskartonplaten bestaan (heel verrassend) uit gips, water en karton. De platen staan niet zo bekend om hun geluidsisolerende, brandwerende karakter. De vochtregulering van de platen is oké maar niet zoals de fermacell platen, de gipsplaten ademen maar daar is alles mee gezegd. Ook zijn de platen minder sterk. Afhankelijk van de plek waar ze worden geplaatst is een houten plaat als OSB, underlayment of dun multiplex achter de gipsplaat zeker aan te raden.
Het is inmiddels wel duidelijk dat de fermacell platen qua specificaties beter scoren dan de gipsplaten. Waarom wordt er dan niet overal fermacell gebruikt? Simpel, de fermacell platen zijn duurder, ze zijn zwaarder en mede daardoor moeilijker te hanteren en te verwerken dan gipsplaten. En de geluidsisolerende, brandwerende en vochtregulerende eigenschappen zijn over het algemeen niet noodzakelijk. Tenzij het een binnenzijde van een voor- of achtergevel of een technische ruimte van een woning betreft.
Een team vrolijk stucspecialisten bij u op visite?
Oplossing tegen scheuren Fermacell platen
Zoals hierboven bij ‘Conclusie’ aangegeven gaat het hier om een oplossing die scheurvorming bij fermacell platen verder kan reduceren. Ook dit betreft geen 100% oplossing. De kans op scheuren blijft, zeker bij een nieuwbouwwoning, altijd aanwezig. Door deze stappen uit te voeren zal de kans op scheurvorming bij fermacell platen echter niet hoger zijn dan in de rest van de woning. Maar over welke oplossing hebben we het nu? Om scheuren bij fermacell platen verder te reduceren kan er voor gekozen worden om stucplaten (9mm dikte) te verlijmen over de fermacell platen. Het is hierbij van belang dat de naden van de fermacell platen worden overlapt door de stucplaten en dat de naden van beide materialen dus niet op hetzelfde punt samenkomen. Door de stucplaten te verlijmen met een sterke maar flexibel blijvende lijmkit, i.p.v. bijvoorbeeld vast te schroeven, hou je altijd een lichte mate van flexibiliteit tussen de twee lagen platen. Hierdoor blijven drukverschillen veroorzaakt door de vochtregulering, het inkrimpen en uitzetten, van de fermacell platen en de constructie hiervan beperkt tot de fermacell platen. Nadat de stucplaten zijn geplaatst en de lijmkit hiervan droog is dienen de stucplaten te worden voorzien van wapeningsgaas en glad stucwerk.
Supergladde witte wanden in uw nieuwbouwwoning?
Veelgestelde vragen
Fermacell platen kunnen prima worden voorzien van stucwerk of dunpleisterwerk. Met fermacell platen als ondergrond is er wel een iets verhoogde kans op scheurvorming in vergelijking met elke andere ondergrond.
Fermacell platen kunnen afgewerkt worden op vele manieren. Denk hierbij aan traditioneel stucwerk, dunpleister, sierpleister of behang. De kans op scheurvorming blijft bij elke type afwerking exact hetzelfde
Welke platen beter zijn kan van de situatie afhangen. Indien brand- en geluidswerende eigenschappen belangrijk zijn scoort fermacell beter. Ieder andere situatie volstaan gipsplaten.
Fermacell is een ademend product. Qua type voorstrijk is het dus belangrijk dat men kiest voor een dampdoorlatende hechtbrug variant.
Op uitwendige hoeken van fermacell kunnen verzinkte stucprofielen worden aangebracht. Door het werkende karakter van de plaat en de veelal houten constructie erachter is de kans op scheurvorming echter wel aanwezig. Maar mooie hoeken met een scheur is ten allen tijde beter dan lelijke hoeken met scheuren!
Veelgestelde vragen
